Historia parafii i kościoła w Kielczy

Początek struktury kościelnej w Kielczy

O początkach struktur kościelnych w naszym rejonie niewiele możemy powiedzieć, ponieważ brak jest dokumentów źródłowych. Wiemy, że w 1000 r., po zjeździe gnieźnieńskim, erygowano metropolię gnieźnieńską z 3 diecezjami – wśród nich śląską ze stolicą we Wrocławiu. Kontynuowane były wówczas jeszcze intensywniej wyprawy misyjne, które docierały najpierw do ówczesnych grodów. Przy tych budowano kościoły (Opole, Koźle, Racibórz, Toszek).

   Miejscowość Kielcza (Keltsch) wyliczona została w Księdze uposażeń biskupstwa wrocławskiego “Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis” z ok. 1305 roku. Najstarszym zabytkiem w Kielczy są pozostałości po gródku średniowiecznym z końca XIII w. Początki Parafii Rzymskokatolickiej w Kielczy nie są znane. Nie zachowały się dokumenty, które zawierają informację kiedy przy przy grodzisku wczesnośredniowiecznym wybudowano kaplicę czy kościół (ślady po grodzisku, w postaci pagórka, można dzisiaj oglądać na zachód od kościoła). Kościół parafialny powstał prawdopodobnie w XIV w. i nosił wezwanie św. Bartłomieja, wzmianki na jego temat pojawiły się w 1376 roku. Pewne jest jednak, że w roku 1376 była to już parafia. Wiedzę taką daje pochodzący z tego czasu Rejestr z Avinionu, w którym odnotowano, że w archiprezbiteracie toszeckim wśród 21 parafii wypisana jest Kielcza. 

   Kolejna wzmianka na temat Parafii w Kielczy pochodzi z 1447 r w rejestrze z Avinionu “Spis świętopietrza” odnotowuje wśród 21 parafii archiprezbiteratu toszeckiego naszą wioskę. W zestawieniu opłat świetopietrza wymieniana jest Kielcza, gdzie nie ma proboszcza, ale chłopi zapłacili 2 grosze i 8 fenigów. W tym okresie w skład diecezji wrocławskiej wchodził archidiakonat opolski z 12 archiprezbiterami ( miedzy innymi w Strzelcach, Toszku i Ujeździe).

W “Schematyzmie” z 1667 r. obok poświadczenia przynależności Kielczy do znanych nam struktur kościelnych, znajdujemy informację o nielicznych odstępcach w parafii od wiary katolickiej.

W roku 1867 do Parafii Rzymskokatolickiej w Kielczy archiprezbiteratu toszeckiego należały miejscowości: Kielcza, Żędowice (Zandowitz), Zawadzkie (Zawadzki), Borowiany (Borowian), Świerkle (Swierkle) oraz Bemowskie (Böhme) . W 1886 roku Parafia Rzymskokatolicka w Kielczy obejmowała następujące miejscowości powiatu strzeleckiego: Borowiany, Kielczę z kolonią Neudorf, Żędowice z koloniami: Bemowskie, Samoscie, Świerkle , Żarek (Zorek), Filipowice / Pustki (Philippolis), Samosch oraz Hutę Zawadzkie (Hüttenetablissement Zawadzki) . Z parafii w Kielczy wyodrębniły się miejscowości: Zawadzkie (1917 rok) oraz Żędowice (1919 rok), które stały się samodzielnymi parafiami. 

Na przełomie XIX i XX w. parafia Kielcza należała do diecezji wrocławskiej i dekanatu Toszek. W roku 1926 włączona została do dekanatu Dobrodzień i taką przynależność zachowała do II wojny światowej. Dzisiaj parafia p.w. św. Bartłomieja w Kielczy wchodzi w skład dekanatu Zawadzkie w diecezji opolskiej.

W latach 1974-1981 Parafia Rzymskokatolicka w Kielczy należała do dekanatu dobrodzieńskiego i obejmowała miejscowości Kielcza i Borowiany . W roku 1996 parafię tworzyły te same miejscowości, a parafia należała do dekanatu Zawadzkie .

Historia kościoła w Kielczy

Jest oczywiste, że pierwotnie kościółek był drewniany. Pierwszym dokumentem dotyczącym domu Bożego w Kielczy jest sprawozdanie wizytacyjne z 1679 r. Dowiadujemy się z niego, że świątynia była masywna, murowana, pokryta gontami. Wnętrze było bez ozdób, z wybielonym ścianami. Obok kościoła stała drewniana dzwonnica z trzema dzwonami.

  Dwadzieścia lat później w miejsce murowanego kościoła, który najprawdopodobniej uległ zniszczeniu, wystawiono kościółek drewniany – taki opis pozostawił nauczyciel Ignatz Badura. W roku 1747 poświęcono kolejny drewniany kościół wybudowany dzięki staraniom ówczesnego proboszcza ks. Macieja Burdy. Jednakże ten uległ zniszczeniu w czasie szalejącego w roku 1777 nad Kielczą orkanu.

   W latach 1777 – 1779, za czasów ks. proboszcza Tomasza Schyski, z wydatną pomocą hrabiego Philipa Colonny, wybudowano świątynię murowaną, w stylu późnobarokowym. Konsekracji nowego kościoła dokonał w 1816 r. ks. bp Emanuel Szymoński. Po dzisiejszy dzień służy on wiernym naszej parafii. W międzyczasie był jednak modernizowany: w 1826 r. dobudowano kruchtę przy wejściu bocznym; w 1889 r. dobudowano „babinicę” – kruchtę boczną z chórkiem oraz przedsionek z wejściem na chór. Od najdawniejszych czasów patronem kościoła jest św. Bartłomiej apostoł i męczennik.